Dersler

İstatistikler

Fotoğraflar

● Üyelik

● En Çok Okunan Makaleler

● Makale

Mu’tezile Geleneğinin Kur’an-ı Kerim Tasavvuru
İslâmî İlimler Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, 2006

Mu'tezile beş temel ilkeyi benimsemiş ve kelâmi-felsefi meselelerle öne çıkmış bir ekoldür. Mezhep geleneğinde Kur’an’ın yorumlanması çerçevesinde ise, en çok muhkem-müteşabih, halku’l-Kur’an ve icazü’l-Kur’an konuları tartışılmıştır. Bunlardan Kur’an’ın yaratılmışlığı (halku'l-Kur'an) meselesi, Ehl-i Sünnet ile Mu’tezile arasındaki en çetin çatışma konularından biridir. Me'mun’un hilafetine kadar bireysel düzlemde tartışılan bu mesele, bu dönemde resmiyete dönüştürülerek, bu ilkeye inanma devletin resmi politikası haline getirilmiştir. Bu süreçte eyaletlerde ve Bağdat’ta mihne sorgulamaları hızlandırılmıştır. Mu’tezilî düşünürlerin görüş beyanında bulunduğu bir diğer mesele de icazü’l-Kur’an’dır. Bu konuda görüşleri, Kur’an’ın bir benzerinin insanlar tarafından yapılabileceği; ama Allah’ın bu tür girişimlere izin vermeyeceği yönündedir. Bu bağlamda, bu makale, Mu’tezile ekolünün Kur’an-ı Kerim hakkındaki tasavvurunu, muhkem- müteşabih ve icazü’l-Kur’an konusundaki görüşlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

The Quran’s Conception in the Mu‘tazilite Tradition
Mutazilite theologians laid down their principles as ‘al-usūl al-khamsah and placed focus on theological and philosophical issues. The most debated matters in the Quranic interpreting in the Mu‘tazilite Tradition are muhkam-mutashabih (clear verse-allegorical), khalqu’l-Quran and the e’jaz al-Quran. The question of the createdness of the Quran (khalqu’l-Qur’ān) is one of the most famous of the conflict between the orthodoxy as represented by Sunni Islam and the Mu‘tazilite school. Caliph al-Ma'mun who supported the Mu‘tazilites transformed the doctrine that the Koran is the creation of God into the state ideology and intensified the mihna prosecution in Baghdad as well as in countryside provinces. Mu’tazilite thinkers also have discussed the e’jaz al-Quran. According to this, Arabs are able to create excellent literary texts similar to Quran, but Allah defies them of these attemps. In this context, this article attempts to provide insights into the e’jaz al-Quran and muhkam- mutashabih and the understanding of Quran in the Mu‘tazilite Tradition.

ANAHTAR KELİMELER
Mu’tezile, Kur’an-ı Kerim, halku’l-Kur’an, muhkem, müteşabih, icazü’l-Kur’an, usulu hamse, Ebu’l-Hüzeyl Allaf, Câhız, Kâdî Abdulcebbâr.